Erken hipersensitivite deri
testleri, derinin IgE'ye bağlı
oluşan allerjik reaksiyonları
göstermede kullanılır ve
allerjide ilk diagnostik
araçtır. Ancak bu testler
anaflaksi için potansiyel
olduklarından yetişmiş özel
personel tarafından ve elaltında
adrennalin bulundurarak gözlem
altında yapılmalıdır.
Erken tip allerji için prick
ve intradermal testler önerilir.
İntradermal test, prick
testinden daha duyarlı olmasına
karşın bazı sistemik reaksiyon
riski taşır ve bundan dolayı
prick testi (-) bulunduğunda
yapılmalıdır.
Cilt reaksiyonları çok
değişkendir ve her deri testi
(+) ve (-) kontrol
solüsyonlarını içerir. (-)
kontrol için allerjenden
uzaklaştırılmış dilüent
kullanılır. (+) kontrol hem
histamin hem de kodein fosfat
gibi mast hücre sekresyonunu
artırıcı maddelerle yapılır.
Prick testinde histamine 10
dakikada, kodein fosfata 8-12
dakikada ve allerjene ise 15-20
dakikada cevap alınır. Geç faz
cevapları gözlenebilir, ancak
bunların tamamlayıcı özellikleri
tam olarak anlaşılamamıştır.
Negatif kontrolde reaksiyon
yoksa 3 mm. üzerindeki küçük
izlerle beraber sıcaklık ve
kaşıntı bulunuyorsa pozitif
immünolojik cevabı gösterir.
Birçok faktör prick reaksiyonunu
etkileyebilir.
Deri Testlerini Etkileyen
Faktörler:
Droglar(İlaclar) Süre
Antihistaminikler
1.jenerasyon 2-4
gün
2.jenerasyon
astemizol 6-8
hafta
diğerleri
1 hafta
Ketotifen
1 hafta
Imipramin
4 hafta
Fenotiazinler 48
saat
Kortikosteroidler 2-3
ay
Deri
testlerinin birçok allerjen ile
yapılması hem pahalı, hem zaman
kaybına neden olur, hem de
genellikle gereksizdir. Bundan
dolayı rutin olarak yapılan deri
testlerinde hastanın çevresinde
yaygın olan aeroallerjenlerle
sınırlı tutulur. Örneğin evtozu
mite'ları, polenler, küfler ve
evcil hayvanlar.
Deri testleri, semptomları
olmayan %10-15 kişide pozitif
bulunabilir.
*
Prick deri testi
:Bu test için sırt
veya ön kol derisi
kullanılabilir. Allerjen
solüsyononundan bir damla
damlatılır ve lancet, damlanın
üzerinden kanama oluşturmaksızın
derinin yüzeyel kısmına
batırılır. 15 - 30 dakika
sonra her bir test bölgesinde
eritem(kızarıklık) ve endürasyon(kabarıklık)
araştırılır. Milimetrik olarak
kabarıklığın en büyük olananının
çapı ölçülür ve kontrol ile
mukayese edilir. Allerjen
içermeyen dilüsyon solüsyonu ile
yapılan test, mekanik travmaya
derinin reaktivitesinin
gösterilmesine yöneliktir ve
negatif kontrol olarak
kullanılır. Dermatografizm
bulunan hastalarda, kontrol
bölgesindeki reaksiyondan daha
büyük olan reaksiyonlar pozitif
olarak kabul edilmelidir.
Dermatografizmde negatif kontrol
dahil tüm yerlerinde reaksiyon
oluşur. % 0.1 lik histamin
solüsyonu pozitif kontrol grubu
olarak kulanılır.
(- )
Reaksiyon halkasının genişliği
(-) kontrol kadarsa allerjik
durum yok,
(+)
Pozitif kontrol reaksiyonunun /4
ü kadar bir reaksiyon varsa
şüpheli,
(++)
Pozitif kontrol reaksiyonunun /2
si kadar bir reaksiyon varsa
hafif derece,
(+++)
Pozitif kontrole eşit bir
reaksiyon varsa allerjik olarak
değerlendirilir,
(++++)
Pozitif kontrolün iki katı
reaksiyon varsa çok hassas
olarak değerlendirilir.
Prick testi;
basit, hızlı ve
ağrısızdır. Sistemik reaksiyon
açısından minimal risk taşır.
Sensitivitesi intradermal teste
göre düşüktür. Yalancı (-)
sonuçlar verebilir.
* İntradermal
deri testleri :
Prick testini takiben,
pozitif testi teyit etmek
amacıyla allerjen ile intrakutan
testler yapılır. İntrakutan test
için, 11500 veya 1/1000
dilüsyondaki allerjen
solüsyonları, pozitif kontrol
olarak % 0.01 lik histamin
solüsyonu ile negatif
kontrol olarak da allerjenlerin
dilüe edildiği solüsyon
kullanılır. Test
solüsyonlarından 0.1 ml şırınga
ile intrakutan olarak enjekte
edilir; enjeksiyon yerinde 1 - 3
mm lik bir kabarıklık ortaya
çıkar.İntrakutan testlerin de
değerlendirme süresi 15 - 30
dakikadır. Milimetrik olarak
ortaya çıkan eritem ve
kabarıklık çapı ölçülür.
* Skin-end point
titrasyon testi (SET)
: Kullanılan her
antijenin duyarlılığını
kantitatif olarak ölçebilen tek
cilt testidir. Hiç antijen
içermeyen solüsyondan başlayarak
gittikçe artan miktarlarda
antijen içeren solüsyonlar
intradermal olarak enjekte
edilir. Dilüe antijenin 0.02 cc
si 4 mm lik şişlik yapmak için
enjekte edilir. Pozitif şişlik
cevabı; 4 mm lik şişliğin 2 mm
veya daha fazla büyümesidir.
Pozitif sonuç veren kabarcığın
çapında progresyonun başladığı
ilk doz; end-point titrasyonu
olarak kabul edilir. Bu doz
immunoterapide hastaya güvenle
verilecek ilk dozu belirlemede
önemlidir. SET in
tekrarlanabilir, sensitif ve
güvenli olması diğer
testlere göre avantajlarıdır.
Fakat en büyük avantajı; yan
etkiye neden olmayacak en yüksek
dozda immunoterapiye başlanarak
daha kısa sürede terapötik doza
ulaşılmasıdır. Pozitif
kızarıklıkta bazen varyant
artışlar da olabilir. Ya da
“flash cevap” denilen ani bir
kızarıklık oluşabilir. Bu
durumda kros reaksiyon gösteren
bir antijenin alımından (örneğin
gıda yolu ile) şüphelenilir ve
24 saat sonra test tekrarlanır.
*
Nasal Provokasyon Testi:
Allerjenin burun
mukozasına uygulanması ile
allerjik semptomların belirip
belirmediğini test etmek
amacıyla kısıtlı sayıda hastada
gerekli olabilir. Faha çok öykü
ile duyarlılık saptanan allerjen
arasında klinik korelasyon
saptanmadığında düşünülmelidir.
Ancak uygun teknikle
yapılmadığında mevcut astımı
agreve etmesi veya provokasyon
sonuçlarının yanlış
değerlendirilmesi gibi hatalara
neden olabilmektedir.
Provokasyon öncesi ve sonrası
rinomanometrik değerlendirme
veya nazal yıkantı sıvısının
değerlendirilemesi daha çok
bilimsel çalışmaların kapsamında
yapılmaktadır.
|