Rinit burun iç kısmını döşeyen ve mukoza adı
verilen dokunun inflamasyonudur (iltihabi
reaksiyonu).
RİNİTLERİN TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI
Rinit; burun tıkanıklığı (konjesyonu), burun
akıntısı(rinore), hapşırma ve kaşıntı
belirtilerinden iki veya daha fazlasının bir
saatten fazla veya tekrarlayıcıolmasıile
karekterize burun mukozasının inflamasyonudur.
Sınıflandırma*
A- Allerjik
1- Mevsimsel
2- Perennial
B- İnfeksiyöz
1- Akut
2- Kronik
a- Spesifikspan
b- Nonspesifik
C- Diğer
1- NARES
2- Mesleksel (Occupational)
3- Hormonal
4- İlaca bağlı
5- İrritan faktörlere bağlı
6- Yiyeceklere bağlı
7- Emosyonel
8- Atrofik
9- Geriatrik
9- Diğer Ayırıcı Tanı
A- Polipler
B- Mekanik Faktörler
1- Septum deviasyonu
2- Konka hipertrofileri
3- Adenoid hipertrofisi
4- Ostiomeatal kompleks anatomik
bozuklukları
5- Yabancıcisimler
6- Koanal atrezi
C-
Tümörler
1- İyi huylu
2- Kötü huylu
D- Granülomlar
1- Wegener Granülomatozu
2- Sarkoidoz
3- İnfeksiyöz
a- Tüberküloz
b- Lepra
4- Kötü huylu destrüktif midline
granülom
E- BOS Kaçağı
NARES (Nonallerjik Rhinitis with Eosinophilia
Syndrome) yani allerjik olmayan ve burunda bol
eozinofil varlığıile karekterize bir sendromun
baş harflerinden üretilmişbir kelimedir.
Hastalar genellikle orta yaşlıkişilerdir ve
hapşırma, kaşıntı, rinore gibi perennial
belirtiler gösterirler. Bazen koku alma kaybıda
görülebilir. Ancak yapılan deri testleri ve IgE
seviyeleri tayininde hiçbir allerjik hastalık
bulgusu göstermezler. Bir kısmında aspirin
intoleransı mevcut olup topikal kortikosteroid
uygulamasına iyi cevap verirler. Mesleksel
rinit çalışma ortamında havada bulunan ajanların
neden olduğu rinittir. Bu nedenler arasında
laboratuar hayvanları, tahıl ve zirai ürünler,
tahta tozu, lateks ve kimyasal maddeler (asid
anhidrid, platin tuzları, yapıştırıcımaddeler ve
bazısolventler) sayılabilir. Hormonal
rinitler ile ilgili olarak hamilelik, puberte,
hipotiroidi, akromegali sayılabilir. Menopoz
sonrası kadınlarda ortaya çıkan atrofik
değişiklikler de hormonal bozukluğa
bağlanabilir. İlaca bağlı rinitlere ihmal
edilmeyecek ölçüde sık rastlanır. Bunlardan ilk
akla gelenleri aşağıda sıralanmıştır.
A- Reserpin Guanetidin Fentolamin
Metildopa ACE inhibitörleri
B- Alfa adrenoresptör antagonistleri
C- Topikal oftalmik beta blokörler
D- Klorpromazin
E- Aspirin
F- Diğer steroid olmayan antiinflamatuar
ajanlar
G- Oral kontraseptifler
H- Uzun süreli dekonjestan burun
damlalarıveya kokain kullanımı(rinitis
medikamentoza)
Yiyeceklerin kendisine, içindeki katkı
veya boya maddelerine allerjik reaksiyonlar
oluşabileceği gibi; sıcak ve acı yiyecekler
yenince rinore de oluşabilir. Sıcak ve
acıyiyecekler yenince oluşan rinoreye gustatuar
rinore denilir. Alkol alımıda allerjik
belirtilerin ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.
Gerçek yiyecek allerjisi hiçbir zaman tek rinit
belirtileri ile ortaya çıkmaz. Muhakkak olarak
diğer organlara ait semptomlar eşlik eder.
Emosyonel faktörler arasında stres ve seksüel
uyarı (balayı riniti) sayılabilir. Bu muhtemelen
otonomik uyarıya bağlıdır. 65 yaş üzerindeki
hastalarda otonomik dengenin bozulması,
muskarinik reseptörlerde değişiklik gibi
nedenler sonucu rinit ortaya çıkabilir. Bu
hastalarda allerji hemen hiç denecek kadar az
rol oynar. Fiziksel aktivite burunda
vazokonstriktör etki yapar. Bu etki noradrenalin
salınımına bağlıdır ve yaklaşık bir saat kadar
sürer. Daha sonra normale döner. Ancak
bazısporcularda, özellikle uzun mesafe
koşucularında rebound etki görülür. Başlangıçta
burundan rahat nefes alma yerini bir müddet
sonra burun tıkanıklığına bırakır. Sporcunun
başarısınıolumsuz yönde etkiler. Primer atrofik
rinit burun mukozasıve kemik konkaların atrofisi
ile birlikte giden burunda konjesyon, hipozmi,
kötü koku, başağrısıve kronik sinüzit
belirtileri gösteren bir durumdur. Muayenede
burun içini dolduran kötü kokulu kurutlar
görülür. Klebsiella ozaenae bakterisi
infeksiyonuna bağlanmışise de bu bakteriler
primer hastalık yapıcıorganizmalar olmaktan çok
sekonder hastalık sonucu oraya
yerleşmişorganizmalardır. Primer atrofik rinit
kronik granülomatöz infeksiyonlar, sinüzit,
radyasyon, radikal burun cerrahisi ve travma
sonrasıoluşan sekonder atrofik rinitten
ayırdedilmelidir.
*Uluslararası Rinit Çalışma Grubu'nun 1994
"Uzlaşma Rapor'u (Consensus Report)" esas
alınarak hazırlanmıştır.
|